รู้จัก “ย่าแฟง” กับตำนานการสร้างวัดคณิกาผล จากน้ำพักน้ำแรงของหญิงโสเภณีในสมัยรัชกาลที่ 3
“ย่าแฟง” หรือ “แม่แฟง” เป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ชุมชนย่านเยาวราช สมัยรัชกาลที่ 3 เธอเป็นเจ้าของโรงคณิกาชื่อดังในตรอกเต๊า (ปัจจุบันคือซอยเจริญกรุง 14) ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้มีศรัทธาแรงกล้าในพระพุทธศาสนา แม้รายได้จากกิจการจะมาจากการค้าประเวณี แต่ด้วยความตั้งใจทำบุญครั้งใหญ่ ย่าแฟงได้รวบรวมเงินและชักชวนหญิงโสเภณีในสำนักของเธอ ร่วมกันสร้าง “วัดคณิกาผล” เพื่อถวายเป็นพุทธบูชาในปี พ.ศ. 2376
วัดคณิกาผล: สัญลักษณ์แห่งศรัทธา
วัดคณิกาผล ตั้งอยู่ที่ถนนพลับพลาไชย เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย มีลักษณะเด่นที่มาจากความเสียสละของหญิงคณิกาในยุคนั้น โดยเดิมทีวัดนี้ไม่มีชื่อเป็นทางการ ชาวบ้านจึงเรียกกันว่า “วัดใหม่ยายแฟง” จนกระทั่งในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้รับพระราชทานนาม “วัดคณิกาผล” ซึ่งหมายถึง “วัดที่สร้างจากผลประโยชน์ของนางคณิกา”
ความสำคัญในประวัติศาสตร์ของย่าแฟง
การสร้างวัดของย่าแฟงเป็นเรื่องราวที่สะท้อนถึงพลังแห่งศรัทธา แม้ต้นทุนชีวิตจะไม่ได้มาจากอาชีพที่สังคมยอมรับ แต่เธอก็ได้ใช้ทรัพย์สินและแรงสนับสนุนจากชุมชนสร้างสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม ปัจจุบันวัดคณิกาผลยังคงเป็นสถานที่สำคัญที่เก็บรักษาโบราณสถานและเรื่องราวในอดีต
